Met cariës worden gaatjes in de tanden bedoeld. Cariës ontstaan doordat er tandplak op de tanden blijft zitten. Ook eetgewoonten spelen een belangrijke rol bij het ontstaan van gaatjes. De combinatie van hoe vaak er op de dag gegeten wordt en wat er dan gegeten wordt, is cruciaal bij het ontstaan van cariës of gaatjes.
Contents
Hoe ontstaat cariës?
Cariës is een demineralisatieproces van het tandweefsel zoals het tandglazuur, dentine (tandbeen) en het wortelcement. Dit wordt in gang gezet door zuren die door bepaalde bacteriën worden uitgescheden. Door dit zuur neemt de oplosbaarheid van het mineraal waar het tandglazuur uit bestaat toe, waardoor dit oplost. Op deze manier ontstaat er een gaatje. De bacteriën die deze zuren produceren bevinden zich in het tandplak op de tanden en vanuit hier kunnen deze bacteriën dus de cariës veroorzaken. Blijft dit tandplak lang genoeg zitten en heb je bijvoorbeeld een verlaagde weerstand, dan zal de cariës de tanden verder aantasten. Daarnaast is tandplak ook een belangrijke oorzaak van een tandvleesontsteking.
Hoe kan je cariës herkennen?
Je kan cariës over het algemeen moeilijk herkennen. Soms kan je een lichte of juist donkere verkleuring zien op een tand of kies. Dit hoeft lang niet altijd een gaatje te zijn. Wel kan dit een teken zijn van aantasting van het tandglazuur, wat een beginnende vorm van cariës kan zijn. Je zal zelf pas kunnen merken dat je een gaatje hebt als de cariës in een vergevorderd stadium is, want dan is de kans groot dat deze pijn gaat veroorzaken.
Pijn veroorzaakt door cariës
Er kunnen bij cariës verschillende soorten pijn ontstaan:
- Temperatuurgevoeligheid -> dit kan overgaan in pijn bij een gevorderd stadium
- Een kloppende pijn -> deze ontstaat wanneer de cariës de zenuw van de betreffende kies heeft bereikt -> het gevolg is dan kiespijn
Tandartsen gebruiken verschillende technieken om de cariës op te sporen. Al is dit vaak niet makkelijk omdat de cariës zich ook vaak tussen de kiezen kan bevinden of onder een vulling waardoor deze niet direct zichtbaar is. Tegenwoordig gebruikt een tandarts een van de onderstaande technieken om een gaatje op te sporen:
- Met het blote oog: hiermee is alle zichtbare cariës op te sporen
- Via röntgenfoto’s: hiermee is ook alle cariës tussen de kiezen op te sporen
- Doorschijnend licht: door licht door de voortanden te laten schijnen kan de cariës worden gevonden aan de hand van verkleuring. Voor kiezen is deze techniek ongeschikt
Hoe kan je cariës voorkomen?
Je kan cariës of gaatjes voorkomen door te zorgen voor een goede mondhygiëne. Zorg dat je twee keer per dag je tanden goed poetst met een tandpasta die fluoride bevat. Het poetsen met een elektrische tandenborstel is zeer effectief tegen tandplak en vereenvoudigt het poetsen. Je hoeft alleen de borstel op de juiste plaats te houden en de elektrische tandenborstel doet de rest van het poetswerk. Naast het poetsen is het eventueel nog aan te raden om gebruik te maken van bijvoorbeeld tandenstokers of flosdraad. Wat ook helpt tegen cariës en het ontstaan van gaatjes is het aantal eet- en drinkmomenten te beperken tot ongeveer 7 keer per dag. Hierdoor heeft het speeksel de kans om te helpen de tanden te beschermen tegen de zuren. Als laatste is het ook zeer aan te raden om regelmatig naar de tandarts te gaan voor controle, minimaal 1x per jaar.